Lutnia

Lutnia - instrument strunowy

Lutnia należy do grupy instrumentów strunowych, szarpanych lub smyczkowych, w których struny naciągnięte są równolegle do pudła rezonansowego, posiadających tzw. szyjkę. Lutnia to instrument popularny w Europie w XVI i XVII wieku, mający swą genezę w arabskim ud, przywiezionym przez rycerzy powracających z krucjat. Ma gruszkowaty korpus przykryty płytą rezonansową, w której znajduje się okrągły otwór przykryty ornamentowaną rozetą. Szyja zaopatrzona jest w progi i zakończoną kołkami służącymi do naciągu strun. Liczba strun i progów lutni zmieniała się na przestrzeni wieków. Najwcześniejsze lutnie miały cztery struny, na których grano plektronem. Od połowy XIV wieku struny mocowane były parami. W XV wieku zaczęto grać na lutniach palcami, dodano do niej progi jelitowe i dodatkową (piątą) parę strun. W XVI wieku lutnia przybrała formę klasyczną – z sześcioma parami strun, nastrojonych w kwartach i tercjach: G–c–f–a–d1–g1, Usystematyzowano technikę gry na lutni oraz sposób zapisywania muzyki na nią przeznaczonej. Był to specjalny system notacji z liniami oznaczającymi struny i literami lub innymi znakami. Nazywano go tabulaturą lutniową. Pojawiły się liczne szkoły budowy tych instrumentów, a świetni rzemieślnicy (m.in. Hans Frei, Sigismond Maler) przyczynili się do wielkiej popularyzacji lutni. Tworzono na nią bogaty repertuar solowy, akompaniowano do pieśni, a także grano w zespołach lutniowych, nazywanych konsortami. Najważniejszymi kompozytorami piszącymi muzykę lutniową byli Luis Milán i John Dowland. W późnym renesansie lutnia stała się najpopularniejszym instrumentem dworskim, grali też na niej znamienitsi mieszczanie. Lutnia dalej ewoluowała pod względem rozmiaru i kształtu. Zaczęto też produkować lutnie z siedmioma parami strun. Nowe struny były strunami basowymi i miały zwiększoną giętkość. Liczba progów wzrastała do 13, 15, a później nawet do 30, powstawały też lutnie z więcej niż siedmioma parami strun i różne ich odmiany. Od końca XVII wieku lutnia traciła popularność, pełniła głównie rolę akompaniującą a później została niemal całkowicie wyparta przez mandolinę i gitarę. Jedne z ostatnich utworów na lutnię solo napisał Jan Sebastian Bach, w czasach Haydna i Mozarta działali ostatni wielcy lutniści. W XX wieku nadszedł renesans lutni i repertuaru na nią przeznaczonego. W naszej księgarni muzycznej znajdziesz szkoły gry na lutni zarówno dla początkujących jak i zaawansowanych uczniów interesujących się muzyka renesansową. W publikacjach tych znajdują się notatki dotyczące techniki, biografie kompozytorów lutni z XVI wieku oraz ogólne wskazówki dotyczące strunowania i strojenia lutni. Książki zawierają jednoliniowe melodie, a następnie przechodzą do dwuczęściowych i pełnych utworów repertuarowych. Wybór obejmuje utwory wielkich kompozytorów renesansowych. Gdy już nauczysz się grać na tym unikatowym instrumencie - sięgnij po opracowanie Jakuba Polaka - Utwory zebrane - nuty na lutnię z tabulaturami i ciesz się dźwięczną muzyką sprzed wieków.