Brytyjska edukacja muzyczna w Poznaniu - rozmowa z panią Eweliną Czają

Na progu kolejnego roku szkolnego zaprosiłam do rozmowy o edukacji muzycznej nauczycielkę fortepianu i założycielkę International Music Education w Poznaniu panią Ewelinę Czaję. Kształcenie muzyczne w szkole pani Eweliny odbywa się w systemie edukacji ABRSM. Co to znaczy i jak przebiega nauka w tym systemie dowiesz się z naszej rozmowy, do której przeczytania serdecznie zapraszam. 

Jak to się stało, że postanowiła Pani założyć szkołę muzyczną?

Decyzja ta była naturalną konsekwencją mojej wieloletniej pracy jako nauczyciela fortepianu i akompaniatora w Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu. To właśnie w ramach tej placówki zapoznałam się z założeniami nauki w brytyjskim systemie ABRSM. Pracując wg tych złożeń z dużym powodzeniem przygotowywałam uczniów do egzaminów z fortepianu i teorii muzyki przed niezależnym egzaminatorem z Londynu.

Jednocześnie obserwowałam jak duże jest zapotrzebowanie na system nauki, który łączy wysoki poziom kształcenia z konkretnymi preferencjami ucznia, pozwalając tym samym czerpać przyjemność płynącą z gry na fortepianie. Możliwość łączenia profesjonalnego kształcenia muzycznego z indywidualnym podejściem do ucznia i wypływająca z tego radość z nabywania kolejnych umiejętności gry na fortepianie w znacznym stopniu pomogły mi podjąć decyzję o założeniu szkoły. Stworzyłam miejsce, w którym pod okiem profesjonalisty dzieci, młodzież i dorośli mogą rozwijać muzyczne pasje. Tak oto powstało International Music Education w Poznaniu.

ABRSM co kryje się za tym tajemniczym skrótem?

ABRSM to skrót od The Associated Board of the Royal Schools of Music czyli Rady Brytyjskich Królewskich Szkół Muzycznych. ABRSM jest wiodącą w świecie organizacją najlepszych brytyjskich szkół i konserwatoriów muzycznych. Ma ponad 125 lat i przez cały ten czas wyznacza standardy w nauczaniu muzyki. Jest obecna również w Polsce, a moja szkoła jest jedną z kilku placówek pracujących wg założeń programu.

Proszę opowiedzieć co wyjątkowego jest w muzycznej edukacji brytyjskiej, że wybrała Pani właśnie taki system nauczania gry na instrumencie.

Jest to system, który wg mnie idealnie wypełnia przestrzeń pomiędzy państwową edukacją muzyczną w Polsce a sektorem prywatnego kształcenia. Oparty został na 8 poziomach nauczania. Realizacja każdego z nich warunkowana jest wymaganiami programowymi jasno określanymi przez Syllabus. Oznacza to, że każdy poziom zawiera wytyczne dotyczące umiejętności gry na instrumencie, elementy kształcenia słuchu oraz teorii muzyki. Dzięki temu kształcenie w systemie ABRSM pozwala osiągnąć nie tylko coraz wyższy poziom wykonawczy, ale także zyskać holistyczne i szerokie spojrzenie na różne muzyczne zagadnienia.

Wymagania programowe nie obciążają jednak ucznia czasowo, tak jak to ma miejsce w szkole muzycznej. Dzięki temu jest on w stanie, wybierając inną drogę życiową i realizując swoje pasje niezwiązane bezpośrednio z muzyką, uzyskać profesjonalne wykształcenie muzyczne. To wielka zaleta! Poza tym w systemie ABRSM cenię sobie dbałość o szczegóły i konsekwencję z jaką jest opracowywany i rozwijany. Twórcy przywiązują wagę w równiej mierze do aktualności repertuaru muzycznego, co do jego wszechstronności i atrakcyjności.

Jak zatem wygląda nauka w systemie ABRSM?

Ogromnym atutem tego systemu jest możliwość podjęcia nauki w każdym momencie niezależnie od stopnia przygotowania, poziomu gry czy wieku. Wiele osób, które z różnych przyczyn w przeszłości przerwało rozpoczętą edukację muzyczną, mogą ją podjąć ponownie wybierając drogę kształcenia programem ABRSM, rozpoczynając od poziomu, który odpowiada posiadanej wiedzy i umiejętnościom.

Ten system edukacji daje możliwość kształcenia od podstaw aż do osiągnięcia poziomu akademickiego. Przy czym możesz skończyć edukację na wybranym poziomie i nie wyklucza to ponownego jej podjęcia w późniejszym czasie. Uczniowie realizują program dostosowany do swoich umiejętności i, co jest bardzo ważne, w swoim tempie. Egzamin odbywa się raz w roku, w czerwcu, i jest oceniany przez niezależnego egzaminatora z Wielkiej Brytanii.

Podczas egzaminu uczeń prezentuje grany na danym poziomie repertuar, gamy i pasaże oraz fragment utworu bez wcześniejszego przygotowania czyli a'vista. Elementem egzaminu są również ćwiczenia z kształcenia słuchu. Wraz z kolejnymi latami nauki formuła egzaminu nie ulega zmianie, a jedynie zwiększa się poziom trudności.

Standardowo w szkole realizuję jeden poziom w przeciągu danego roku szkolnego. Pracuję z przyszłymi instrumentalistami, nauczycielami, niektórzy uczniowie  kontynuują naukę na wyższych uczelniach - nie tylko w Polsce. Dzięki ujednoliconym kryteriom i wymaganiom jest on bowiem honorowany na całym świecie.

Z jakich materiałów korzysta Pani na zajęciach?

Atutem programu jest szczegółowo opracowany i publikowany repertuar. Dzięki takiemu podejściu każdy uczestnik programu ma dostęp do wszystkich niezbędnych na danym poziomie materiałów. Są one aktualne, zawierają utwory zarówno klasyczne jak i współczesne, przez co uczniowie w porozumieniu z nauczycielem mają możliwość dobrania utworów wg własnych preferencji.

Będąc na danym poziomie nauki możemy korzystać z pełnego zakresu opracowań nutowych: od utworów egzaminacyjnych przez gamy, pasaże, ćwiczenia a 'vista, materiały do kształcenia słuchu i teorii muzyki. W szkole, którą prowadzę głównie korzystam z publikacji ABRSM Publishing oraz Oxford University Press publikujących zestawienia nutowe dla kolejnych poziomów nauki. To podstawa, na której pracuję z uczniami. Uzupełniam ją materiałami z polskich wydawnictw dostępnymi w księgarniach muzycznych także na www.alenuty.pl :)

Komu szczególnie poleca Pani ten sposób nauki gry na instrumencie?

Jak już wcześniej wspomniałam jest to program dla każdego - niezależnie od wieku czy poziomu wykształcenia muzycznego. Dla każdego, kto chciałby rozpocząć swoją przygodę z instrumentem, a w szczególności dla osób ceniących jasne kryteria egzaminacyjne, szczegółowo opracowany program i wymagania, które pozwolą mu pracując pod okiem nauczyciela samodzielnie śledzić postępy niezależnie od poziomu, na którym się znajduje.

System ABRSM, w którym pracuję od ponad 15 lat wychodzi naprzeciw osobom, które z przyczyn czasowych nie mogą lub nie chcą kształcić się w państwowej szkole muzycznej. Chcą jednak uzyskać wykształcenie muzyczne honorowane nie tylko w Polsce, ale również na świecie. Poza tym otwiera możliwości profesjonalnej nauki gry na instrumencie w każdym wieku. Sprawia, że edukacja muzyczna nie jest przykrym obowiązkiem, łączy w sobie pasję do muzykowania z chęcią rozwoju, przez co ocena, czyli egzamin, jest w tym przypadku silnie mobilizująca.

Pięknie dziękując za rozmowę dodam, że wszystkie publikacje niezbędne do nauki w International Music Education prowadzonej przez moją rozmówczynię panią Ewelinę Czaję znajdziesz w kategorii ABRSM - nuty oraz Oxford University Press

Ewelina Czaja - poznańska pianistka i pedagog z kompetencjami psychologa. Pracując w zawodzie nauczyciela fortepianu od początku wiedziała, że poza wymaganiami, kryteriami, wynikami liczy się przede wszystkim kształtowanie osobowości ucznia. W 2014 roku założyła szkołę International Music Education certyfikowaną przez Radę Brytyjskich Królewskich Szkół Muzycznych ABRSM. Szkoła ta umożliwia nie tylko rzetelne wykształcenie muzyczne potwierdzone międzynarodowym certyfikatem, ale pozwala także na spełnienie swoich pasji, rozwój i zachwyt nad tą jedną z najpiękniejszych sztuk - muzyką.